Amsterdammer Maarten Hoeneveld weerstaat Noordelijk front op Nationale Pupillendag

(Oorspronkelijk gepubliceerd op Paardensprong site, 19 juni 2012, zie evt. hier)

In het korte verslag van Ronald zijn al de precieze klasseringen van de Paardensprongers genoemd tijdens de Nationale Pupillendag van afgelopen zaterdag. Sommige zullen een en ander live via het internet hebben gevolgd (zie site). Hier volgt nu een langer verslag.

V.l.n.r. de nummers 5, 4, 3, 2 en 1 van de F categorie:
Tycho, Michiel, Djad, Eelke en Maarten.
(Foto: toernooisite)

De organisatie van de Pupillendag was net als vorig jaar in prima handen van schaakvereniging de Pion uit Roosendaal. De locatie was een andere, een nieuw schoolgebouw van het Jan Tinbergen College. Een schoolgebouw blijkt altijd een goede plek om een groot kinderschaaktoernooi als dit te laten houden. De wedstrijden vonden plaats in lokalen op de eerste verdieping. De gang naast de speellokalen was stiltegebied. Ouders werden niet toegelaten in de lokalen tijdens het spelen, zodat de kinderen ongestoord hun partijen konden afwerken. Even verderop was een groot computerlokaal met PC's via welke de partijen op internet konden worden gevolgd. Op de begane grond was er genoeg ruimte in de kantine en een belendende zaal. De catering was uitstekend tegen vriendelijke prijzen. Er was een tekenwedstrijd, een wedstrijd voor het snelst opzetten van de schaakstukken en op het plein kon er gebasketbald en gevoetbald worden. Kortom, voor elk wat wils.

Als meelevende ouder mis je echter toch wel dat je je zoon of dochter niet kunt zíen schaken, al is het maar van grote afstand. De NK's voor E- en D-categorieën worden in één grote zaal gespeeld, waarbij het publiek op gepaste afstand wordt gehouden. Toch fijner. De school heeft wel de beschikking over een paar grote zalen, misschien een idee voor volgend jaar? (Een sporthal is misschien wel de beste locatie. Denk aan het prachtige Nosbo Grand-Prix toernooi van schaakclub ScepU. Bij dezen pleit ik voor een Nationale Pupillendag in Uithuizen! Net als Roosendaal mooi centraal gelegen in het land (...), optimaal bereikbaar met de trein, met de auto eenvoudig te vinden, geen navigatie nodig, ruime parkeergelegenheid en al helemaal geen file problemen).

Goed. De organisatie had aangekondigd dat de partijen van de complete F- en G-groep te volgen zouden zijn via live borden op internet. Deze belofte werd niet geheel waargemaakt. De partijen van de G-tjes bleken niet beschikbaar. In het slotwoord werd dit sportief erkend, met de toezegging dat men een en ander zal evalueren. Hopelijk besluit men dan ook om in elk geval de topborden van de H-categorie live uit te zenden. Sprekend uit eigen ervaring: voor ouders van kinderen die in de H-categorie om de ereplaatsen strijden is de spanning en sensatie net zo groot als bij de G en F, er is geen enkele reden hen niet met live uitzendingen te bedienen.

In het begin was er sprake van een slechte internetverbinding, maar uiteindelijk kon ik alle partijen van Eelke via een live bord volgen (de partijen van de F-categorie kwamen dus wel compleet door). Wat ik wel miste was het oproepen van oude partijen. Gelukkig waren deze maandag beschikbaar. Toch wil je als schaakliefhebber het liefst bij thuiskomst al meteen alles nog even rustig kunnen naspelen. Internet verslaggeving is bij een dergelijk toernooi iets waar een organisatie zich mee kan onderscheiden. Dus nog de nodige verbetering mogelijk.

Voor Eelke en mij (vader) was dit de derde keer dat we de Nationale Pupillendag meemaakten. We kennen het schema: 3 ronden voor de pauze, na de pauze 4 ronden. De kanshebbers voor een ereplaats (de eerste vijf krijgen een beker) dienen eigenlijk de eerste drie partijen te winnen. Voor de kinderen die met minder hoge verwachtingen afgereisd zijn is het precies omgekeerd. Voor de pauze zullen en mogen ze veel verliezen, omdat ze het dan tegen de sterkeren opnemen. Na de pauze ontmoet je meer de kinderen van je eigen niveau en kun je heel wat punten binnen halen. Het was Ramin van de Paardensprong die dit tot in het extreme uitvoerde. Drie nullen voor de pauze, na de pauze vier overwinningen op rij! Het bracht hem in een veld van 46 deelnemers op een keurige 21-e plaats bij de G-tjes (nog beter klinkt: een gedeelde 14-e plaats). Ik heb even geturfd en wat bleek? In het totale veld van F, G en H samen (120 schakertjes) waren er slechts vier die hem deze maximale score van na de pauze konden nazeggen. Eén van hen was Willem Mooibroek van SC Groningen, die het in de H-categorie wat betreft een lange eindsprint nog een tikkeltje beter deed. Begonnen met 2 nullen, speelde hij remise in ronde 3. Met zijn serie van 4 overwinningen na de pauze was zijn uiteindelijk score van 4 1/2 punt net niet genoeg voor een beker, maar wel voor een prachtige ongedeelde zesde plaats in de eindstand.

In de voorbeschouwing had ik al gezegd dat de aandacht van de Nosbo-afvaardiging vooral uitging naar de F-categorie. De als eerste geplaatste Maarten Hoeneveld (van schaakclub VAS Amsterdam) werd op de ratinglijst op de voet gevolgd door drie noordelingen, resp: Jonas en Eelke, beide van SC de Paardensprong en Tycho Bruggink van SC Assen. Twee jaar geleden won Eelke - toen nog uitkomend voor SC Groningen - in de H-categorie, vorig jaar Jonas in de G-categorie, zou Maarten (beide keren tweede) dan nu eindelijk de hoofdprijs weten te bemachtigen? Het antwoord is inmiddels bekend: Ja!

Favorieten Maarten, Jonas en Eelke wonnen samen met nog drie anderen inderdaad hun eerste drie partijen. Tycho verloor zijn derde partij. Dat hoeft niet erg te zijn, in het Zwitsers kan het ook omslaan in een voordeel, omdat je de topfavorieten daarmee soms handig weet te ontwijken. Na een zwaar bevochten remise (na 99 zetten met alleen nog een koning over de tegenstander gevlagd) in ronde 4 was dat inderdaad het geval, want door een mooie serie van drie overwinningen in de resterende partijen stoomde Tycho op naar een met twee anderen gedeelde derde plaats. Het nadeel is dan dat je WP laag is, voor Tycho werd het daarom officieel de vijfde plaats. Maar wel een beker! Prima gedaan.

Aula

Aanvankelijk leek het er overigens niet op dat Maarten de pauze ongeschonden zou halen. In ronde 2 hing er een sensatie in de lucht. Niemand minder dan Paardenspronger Thijmen (de zoveelste noorderling dus) legde Maarten het vuur na aan de schenen en won zelfs de kwaliteit. Maarten had voldoende tegenspel maar had ook veel meer tijd verbruikt, te veel leek het. De live uitzending stokte tijdens het eindspel. Tot verbazing verscheen een einduitslag van 0-1 op het scherm, voor Maarten. Verwarring, wat was er aan de hand? Er werd van een arbitrage zaak gesproken. De naar het speellokaal gesnelde vader Leendert kwam even later terug met de bevestiging: Maarten had tijdens het vallen van de vlag Thijmen mat gezet! En de regel is: mat gaat voor vlag! Nou ja zeg, een remise had Thijmen verdiend, maar bij de opening van de dag was al gememoreerd: de officiële schaakregels worden gehanteerd. Zo is het en zo moet het ook zijn, er zit niks anders op. Maar wat was Thijmen dichtbij. Kleine troost: waarschijnlijk kun je als enige zeggen gewonnen te hebben gestaan tegen de uiteindelijke winnaar. Thijmen kwam uiteindelijk met een 50% score uit op de 22-e plaats. In de laatste ronde speelde hij tegen toekomstige Paardenspronger Silvan Heijnen. Silvan won en werd daarmee uitstekend ongedeeld 11-e. Zo belangrijk kan een laatste partij dan zijn: een verschil van 11 plaatsen.

Na de pauze gaat de strijd om de topplaatsen echt beginnen. Meteen is het raak. Jonas speelt met wit tegen Eelke. Beducht voor een mogelijke voorbereiding van Jonas met de witte stukken besluit Eelke vrijwel spontaan aan tafel Jonas' e4 opening in plaats van met het gangbare e5 te beantwoorden met het Franse e6. Desalniettemin wint Jonas een pion in de opening en behoudt de pluspion en stellingsvoordeel tot zijn noodlottige 23-e torenzet. Eelke kan wits beide torens met een pion dubbel aanvallen. Jonas krijgt weliswaar nog eens 2 pionnen terug voor de toren maar had het verlies beter kunnen beperken tot een kwaliteit, waarna hij (volgens computerprogramma Fritz) nog steeds beter staat. Nu weet Eelke het voordeel van zijn torenbezit uit te buiten en laat hij de winst niet meer glippen.

Het is niet Jonas zijn dag. In ronde 6 verliest hij van de mij onbekende Michiel Terwee. Deze speelt met zwart een soort koningsgambiet. Het is moeilijk voor mij te zeggen waar het voor Jonas nu precies fout gaat, maar in het middenspel heeft Michiel plotseling een indrukwekkende koningsaanval langs de geopende f-lijn. Als Jonas een stuk slaat, negeert Michiel de ruil, logisch, want het is mat in twee. Vorig jaar blijkt Michiel, met plaatsingnummer 28 al als 11-e te zijn geëindigd, nu wordt hij - als 13-e geplaatst - vierde in de eindstand. Een runner-up waar in de toekomst wellicht terdege rekening mee moet worden gehouden. Jonas eindigt als zevende, maar iedereen snapt dat dit niet de plaats is waar hij hoort. Het geeft wel eens te meer aan dat behalve schaakkwaliteit en vorm van de dag ook geluk en pech een belangrijke rol kunnen spelen in een dergelijk toernooi.

Ronde 6

Na een eenvoudige overwinning van Eelke op Djad Maes, die een net zo slechte als snelle partij speelt, moeten in ronde 6 Eelke en Maarten als enig overgebleven spelers zonder verliespunten het tegen elkaar opnemen. De winnaar van de partij heeft de titel in de laatste ronde voor het grijpen. Bij remise zullen aan het eind misschien weerstandspunten de doorslag moeten geven. Maarten speelt kennelijk niet meer zijn gebruikelijke Deense gambiet en opent verrassend met c4. Het is een spannende partij, die materieel tot het eind toe in evenwicht blijft. Maarten is steeds licht in het voordeel, ook omdat Eelke last heeft van een zwakke d-pion. Naarmate er echter meer stukken worden geruild, weegt dit nadeel minder zwaar. Als er behalve pionnen alleen nog een wederzijdse toren op het bord staat, lijkt Eelke zelfs voor de overwinning te kunnen gaan. Ook de pionnen verdwijnen langzaam aan van het bord. Waarschijnlijk door tijdnood en spanning geeft Eelke van zijn laatste twee pionnen er één onnodig weg, en even later valt ook zijn laatste. Hij wint er weliswaar ook snel één terug, maar Maarten weet zijn laatste pion vakkundig naar het promotieveld te brengen. Dat betekent 1-0 voor Maarten.

Eelke komt met een rood hoofd het lokaal uit. Eerst wat frisse lucht happen, maar omdat de organisatie een strak schema hanteert moet hij al snel weer aan de bak. Met zwart tegen dat jongetje met die indrukwekkende naam Ivan Kroetkov. Als Eelke deze partij maar goed doorkomt, anders zijn de druiven wel heel zuur. Ivan geeft twee pionnen voor schitterende open lijnen waarlangs hij een gevaarlijke koningsaanval opzet. Op zet 17 geeft Fritz een waardering van 11 voor wit! Totaal gewonnen dus voor Ivan. Maar deze weet de goede combinatie (Pf6+!) niet te vinden, en kiest de weg van stukkenruil. Gelukkig voor Eelke. Met zijn pionnenvoordeel trekt hij de partij naar zich toe, Ivans cadeautje van een weggegeven toren is daarvoor niet eens nodig. Een ongedeelde tweede plaats is daarmee een feit. Een prachtige prestatie en Eelke is er superblij mee.

Intussen is Maarten al lang en breed kampioen. Proficiat! Ik hoor van Eelke dat Djad tegen hem in de laatste partij remise heeft aangeboden. Na 13 zetten en een paard achter. Djad stelt er zijn derde plaats mee veilig en Maarten de eindzege. Gelijk hebben ze. Nog even buiten voetballen en dan is het tijd voor de prijsuitreiking. Om 5 uur zitten we in de auto op weg terug naar Groningen.

Voor ons is hiermee een gedenkwaardige periode afgesloten. Natuurlijk hadden Eelke en Jonas zich beiden graag voor een tweede keer tot koning laten kronen. Maar Maarten voorziet met zijn eindoverwinning deze periode van een passend slot, waar een ieder zich in kan vinden. Want, zonder de anderen tekort te willen doen, deze drie gaven de afgelopen drie Pupillendagen voor wat betreft de jaargang van 2003 de meeste kleur. Het is even mooi als terecht dat hun namen achtereenvolgend in de Eregalerij van de Nationale Pupillendagen van 2010, 2011 en 2012 vereeuwigd zijn, zie hier. Het spel gaat nu verder in de E-categorie. Aan anderen de uitdaging zich bij hen aan te sluiten.

Hopelijk krijgen veel Paardensprongers in de toekomst de kans om deel te nemen aan dit prachtige evenement. Volgend jaar voor ons echter geen Nationale Pupillendag meer. We zullen het missen.